De samenleving wordt steeds digitaler. Handig. Maar niet voor iedereen. Sommige mensen komen door de toenemende digitalisering juist in de problemen. De Regenboog Groep zet digimaatjes in.
Een digimaatje helpt stadgenoten met digitale vragen. Samen oefenen achter de computer of met de smartphone. Of helpen bij het aanvragen van een DigiD, het inloggen bij een zorgverzekeraar, het indienen van een sollicitatie op de website van het UWV. Maar ook het helpen met Wordfeud of het chatten met familie.
Digimaatjes zijn hard nodig, aldus Ellina van der Boon. Zij coördineert, het gelijknamige project waarin vrijwilligers worden gekoppeld aan Amsterdammers in digitale armoede. Het probleem is groot. En het groeit. In haar handen heeft Ellina een recent verschenen rapport van de gemeente Amsterdam, uitgevoerd door de Vrije Universiteit met als veelzeggende titel Digitale ongelijkheid.
Ongelijkheden eerder vergroot dan verkleind door digitalisering
De conclusie: de snel digitaliserende wereld heeft de traditionele ongelijkheden eerder vergroot dan verkleind. Mensen haken af. “Wij zien het ook bij De Regenboog. Mensen weten niet hoe ze moeten inloggen op sites van de overheid. Ze moeten allerlei formulieren downloaden, deze invullen, digitaal ondertekenen en terugsturen. Hoe doe je dat? En wát als je een fout maakt bij het invullen? Word je dan afgestraft? Mensen zijn bang geworden na de toeslagenaffaire. Argwanend. En laten het maar zitten.”
Het wrange is dat juist van de mensen die het minst meedoen in de samenleving de meest complexe digitale vaardigheden worden gevraagd. Dan heb ik het over mensen die in armoede leven of kampen met psychosociale problemen. Ze komen bijvoorbeeld in aanmerking voor huurtoeslag of kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.
Mensen verdrinken in abstracte teksten van instanties
Maar om dit ook aan te kunnen vragen, moet je toch best wat digitale handigheid hebben. We zien dat mensen afhaken, waardoor ze allerlei voorzieningen mislopen en dieper in de schulden komen. Dat laten ook alle onderzoeken zien: armoede vergroot de digitale kloof. Mensen hebben stress omdat ze schulden hebben en de waan van de dag slokt ze op. Dan staat je hoofd ook niet naar het aanleren van ingewikkelde digitale vaardigheden. Wat ook speelt is dat websites soms behoorlijk complex zijn. Mensen met een lage taalvaardigheid verdrinken in de abstracte teksten van overheidsinstanties en zorgverzekeraars. Dat is zeker voor nieuwkomers een probleem.”
Armoede vergroot de digitale kloof
Hulp achter de voordeur
“Om de digitale kloof te dichten biedt de gemeente Amsterdam gratis computercursussen aan. Dat doen wij ook als Regenboog Groep, maar we zien dat die cursussen vaak nog een brug te ver zijn voor veel mensen binnen de Regenboog. Mensen voelen zich niet op hun gemak in een klasje, uit schaamte, of ze vinden het lastig om de deur uit te gaan en naar een ander stadsdeel te reizen. Sinds deze zomer werken we met digimaatjes, waarbij een vrijwilliger van De Regenboog thuis achter de voordeur helpt en oefent bij een specifieke vraag op digitaal gebied.
Je hoeft geen nerd te zijn...
Je hoeft geen nerd te zijn om digimaatje te worden, gewoon simpele basiskennis is al voldoende om je aan te melden. We zijn altijd op zoek, dus als je interesse hebt: meld je aan als digimaatje.
Tekst Nicolline van der Spek | Fotografie Merlijn Michon