Filosoof en schrijver Stine Jensen heeft een frisse kijk op falen. In Faalmoed en andere filosofische overdenkingen, een bundel columns uitgegeven door Pepperbooks, brengt ze een ode aan de mens die struikelend door het leven gaat en eeuwig faalt. Door mild te zijn naar jezelf, ben je dat ook naar de ander.
“Laatst ging ik weer eens naar die veel te dure supermarkt, die met die ‘q’ op het eind. Daar stond een man buiten. Verslaafd, dat zag ik meteen. Hij had twee euro. Als ik hem dan een tientje kon geven, zou hij me die twee euro geven en kon hij ergens gaan slapen. Heel ingewikkeld allemaal. Ik gaf hem een tientje, ook om er maar vanaf te zijn. ‘Zal ik anders een broodje voor je kopen?’ had ik ook kunnen vragen, maar daar had ik helemaal geen zin in.
Nou, hij ging er meteen als een haas vandoor met mijn tientje en vast niet voor een slaapplek. Daar heb ik de hele middag over nagedacht. Had ik er wel goed aan gedaan? Droeg ik niet bij aan zijn verslaving door hem geld te geven? Ik had het idee dat ik gefaald had. Alsof een verslaving zich bij een supermarkt laat oplossen, maar toch...
Ik had niet goed gehandeld vond ik, gefaald. Mijn vriend zag het anders. Door te zeggen: zal ik een broodje voor je kopen, ben je eigenlijk heel erg belerend. Dat inzicht maakte me milder naar mezelf en het mooie is: ik keek ook met een mildere blik naar die man. Empathie voor de ander, begint met empathie voor jezelf. Ik denk echt dat het zo werkt. Wees niet te streng voor jezelf en houd een zachte blik voor het falen waar we allen aan lijden: leven. Het lastige is alleen dat we niet mogen falen van onszelf. We leven in een prestatiemaatschappij met winnaars en verliezers.
Zeker in seculiere samenlevingen zullen mensen vaker het idee hebben dat ze falen. Immers in een maakbare samenleving word je geacht controle te hebben over je handelen. Maar je kunt ook buiten je schuld van de regen in de drup belanden. Tijdens een wandelreis in IJsland, waar ik me enorm op had verheugd, ergerde ik me vreselijk aan een trage groep vrouwen. Ze hielden de boel op, vond ik, en verpestten mijn vakantie.
Een paar dagen later liep ik zelf achterin als gevolg van een knieblessure. De vrouwen waren ontstellend lief voor me. Ik nam me voor deze levensles nooit te vergeten. Omarm wat zwak is. De kwetsbaren, ze kunnen jong zijn, of oud. Het kan je vader of je moeder zijn. Of, op een dag: jijzelf.”
Interview: Nicolline van der Spek | Foto: Romy van Leeuwen