Marleen Stikker (1962) is directeur bij de stichting Waag, is ‘Professor of Practice’ aan de Hogeschool van Amsterdam, ze schreef het boek ‘het internet is stuk (2019) en was in 2018 te gast bij VPRO’s Zomergasten. In 1993 stond ze aan de wieg van het internet.
Als bedenker van De Digitale Stad ontwikkelde ze de eerste gratis toegangspoort tot een virtuele gemeenschap op het internet. Nog altijd een van haar speerpunten. Om deel te kunnen nemen aan de samenleving is toegang tot internet een voorwaarde. De overheid veronderstelt ook zomaar dat iedereen toegang heeft tot internet, maar dat is in Nederland helemaal niet goed geregeld.
"Om deel te kunnen nemen aan de samenleving is toegang tot internet een voorwaarde"
Lastige twist
Er zit ook nog een twist in die ik erg lastig vind: juist mensen die afhankelijk zijn van overheidssteun, zijn bijna verplicht om internet te gebruiken. Het begint al met het zoeken van een baan, dan word je geacht een social media presence te hebben met een LinkedIn-profiel. Anders laat je niet zien dat je beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt. Daarmee lever je mensen uit aan de ‘gratis’ economie, waarbij ze betalen met hun privacy. Allemaal niet wenselijk. Ja, misschien voor mensen die alles voor elkaar hebben, zij kunnen besluiten zo nu en dan niet online te zijn.
Addertjes onder de html
We vragen nogal wat van mensen aan de onderkant van de samenleving. Als je formulieren invult, zitten er altijd addertjes onder het gras, voorwaarden waar je op moet klikken, maar waarvan je niet goed weet wat de consequenties zijn. Sta je niet sterk in je schoenen, dan kan dat ongemakkelijk voelen; heb ik het juiste gedaan? Wat gebeurt er met mijn gegevens? Val ik nu in de categorie: verdacht? Ik pleit voor gratis en veilig internet voor iedereen; thuis en op openbare plekken. Je hebt het recht om niet continu bekeken te worden.
Internet inclusief
Samen met studenten van de Hogeschool van Amsterdam ontwikkelen we bij de Waag op dit moment een veilig digitaal Amsterdam voor 2025, onderdeel van de viering van Amsterdam 750 jaar. Bij die ontwikkeling hebben we ons de vraag gesteld: voor wíe ontwerpen we het? We zijn tot de conclusie gekomen dat we het moeten ontwerpen voor degenen die het minste hebben: mensen die geen dak boven hun hoofd hebben of zelfs geen paspoort bezitten. Als je een veilige en eerlijke digitale stad wilt zijn, dan zou je geen paspoort nodig hoeven te hebben om je te identificeren. Pas dan is internet inclusief.”
Interview Nicolline van der Spek | Foto Jimena Gauna