In de periferie van de inloophuizen van De Regenboog Groep bevindt zich een heel ecosysteem van mensen en bedrijven die belangeloos en zonder dat iemand het ooit gevraagd heeft, een extra helpende hand toesteken. Of dat nu met spullen is of geld. In deze aflevering: Toon de Muntenman (1942) die sinds 2001 ‘vreemd’ geld inzamelt voor Goede Doelen. “Ik zie daklozen als poortwachters. Ze beschermen mijn geldbussen bij de supermarkt.”
Al een aantal jaar neemt Toon Borst, alias Toon de Muntenman, De Regenboog Groep op in zijn lange lijst Goede Doelen. Dat inzamelen doet hij met geldbussen. Zo’n negentig stuks, prachtig beschilderd door zijn maatje Bert (1931). Ze staan o.a. bij supermarkten, verspreid door de stad en zijn bedoeld voor ‘vreemde’ valuta. Toon de Muntenman ‘vereurotiseert’ dit buitenlandse geld bij de bank en stort de euro’s ‘als de roosjes’ van Theresia van Lisieux over de wereld.
Noordermarkt
De Muntenman is een fenomeen in de stad. Vanaf 2005 tot aan corona stond hij bijna elke maandag met zijn kar op de Noordermarkt in de Jordaan. Iedereen kent hem. Daar heb je hem weer: de muntenman! “Ik heb het doorzetterige van mijn vader en het sociale van mijn moeder. Ze had vroeger een sigarenwinkeltje in Hazerswoude. Er zijn klanten die nog altijd moeten betalen, maar mijn moeder kneep voor sommige klanten een oogje dicht; mensen die het moeilijk hadden.”
Brinkie
Het verzamelen van buitenlands geld begon in het voorjaar van 2001 met kinderboerderij 't Brinkie. Door de MKZ-crisis kwamen er geen bezoekers meer. Toon – oprichter en penningmeester van de kinderboerderij – verzamelde marken, pesetas en schillingen in om zijn Brinkie uit de brand te helpen. In de komende jaren zou je al die munten en biljetten toch niet meer kunnen gebruiken in vakantielanden, zo was het idee. Een gouden greep die zou uitmonden in een mondiale actie voor Goede Doelen over de hele wereld.
Bijlmerramp
Behalve door zijn sociale moeder, komt de motivatie om iets goeds te doen voor de wereld van de paters uit Geleen, vertelt Toon. Hij zat er als kleine jongen op school en dat heeft diepe indruk gemaakt. Maar uiteindelijk heeft de Bijlmerramp van 1992 het laatste zetje gegeven. “Die ramp voltrok zich honderd meter voor mijn neus. Ik voelde me zó bevoorrecht dat ik het had overleefd dat ik écht iets wilde doen voor de mensen.”
555
En zo rijdt hij al járen door de stad. Met zijn muntenkar. Is er ergens een ramp, dan staat Toon vooraan om te helpen. In 2010 kwam de opbrengst gedurende een aantal weken geheel ten goede aan slachtoffers van rampen voor Haïti en in 2011 voor Japan. Allemaal via Giro 555. De mensen zijn gul, valt Toon op. “Ondanks corona is het in het afgelopen jaar tóch nog weer gelukt om 25 duizend euro bij elkaar te scharrelen. Zowel voor projecten in Amsterdam als in Brazilië, Ghana en voor de vluchtelingen op Lesbos. Ik houd het allemaal precies bij en je gelooft het niet, maar sinds kort staat de teller op 555.”
Daklozen
Zoveel geld heeft Toon inmiddels met zijn buitenlandse munten bij elkaar verzameld: 555.000 euro! Ook De Regenboog Groep mag rekenen op de munten en biljetten van Toon, die zelf bepaalt aan welke Goede Doelen hij het geld schenkt. “Ik heb iets met daklozen. Ik fiets natuurlijk al twintig jaar met mijn bakfiets door Amsterdam. Dan ontmoet ik de poortwachters, zoals ik ze noem van de supermarkt: de mannen en vrouwen die mijn geldbussen beschermen tegen diefstal. En wie zijn die poortwachters? Dát zijn de daklozen!”
Tekst Nicolline van der Spek en Merlijn Michon | Fotografie Merlijn Michon