Schulden geven stress. Stress wil je niet. Dus los je schulden af. Het klinkt heel simpel en zo eenvoudig is het Regenboog-project Uit het Krijt ook.
Wie schulden heeft ervaart vaak grote druk. Kleine schulden lopen soms snel op door boetes en invorderingskosten, zoals die van een deurwaarder. Lukt het de schuldenaar om inkomsten en uitgaven in evenwicht te brengen? Dan lopen de schulden niet meer op. Als dat is gelukt kan de schuldenaar een aanvraag doen voor een schuldsanering. De weg naar zo’n sanering is lang en spanningsvol. Zeker bij kleine schulden staan de inspanningen die dat vraagt niet in verhouding tot de omvang van de schulden.
Uit het Krijt is aflossen
Dat is de reden dat De Regenboog Groep in 2020 Uit het Krijt startte. Sindsdien werkt het als volgt: een maatschappelijk werker van De Regenboog Groep heeft een cliënt. Die cliënt heeft een klein en goed in kaart gebrachte schuld. En de maatschappelijk werker schat in dat snel ingrijpen een groot verschil zal maken voor de cliënt. Bijvoorbeeld doordat de schuld de kans op een (tijdelijke) woning blokkeert. Het doorlopen van een schuldsaneringstraject zou het vinden van een woning dan zomaar vele maanden kunnen tegen houden. Dan draagt de hulpverlener de cliënt voor, voor het project. Uit het Krijt betaalt in een keer de schuld af tot maximaal €5000. En de cliënt kan door met leven.
Geen recht
De maatschappelijk werkers van de Regenboog trekken Uit het Krijt uit de kast als zij denken dat het een passende oplossing is voor de situatie van een specifieke cliënt. Uit het Krijt is dus geen recht waarop een cliënt een beroep kan doen. Er zijn ook geen vaste vooraarden of regels voor het toekennen van hulp via Uit het Krijt. Uit het Krijt gaat uit van zeer nauwkeurig maatwerk, dat de hulpverleners een effectief gereedschap in handen geeft. Het is een olifantspaadje langs de loketten en poortjes van de reguliere instituties, waarmee knellende of onredelijke situaties snel kunnen worden opgelost. Via Uit het Krijt kan een schuldenaar al in 2 a 3 weken schuldenvrij zijn, terwijl dat via de reguliere route maanden zal duren.
De winst van aflossen
Schulden wegwerken is natuurlijk kinderspel als je geld hebt. Maar ook de spaarpot van Uit het Krijt heeft een bodem. Die komt in juni 2024 in beeld. Enkele fondsen waaronder het Kansfonds maakten de afgelopen jaren geld vrij waarmee de start mogelijk werd. Maar er is meer te zeggen over het rendement van Uit het Krijt.
Uit het Krijt heeft laten onderzoeken wat de maatschappelijke kosten en baten zijn van haar werkwijze (LPBL: Merei Lubbe en Veroni Larsen, januari 2024). Want de inzet van een maatschappelijk werker, een schuldhulpverlener en een rechter en mogelijk langere werkloosheidsuitkering kosten allemaal geld. Bovendien blijkt dat de grootste winst van Uit het Krijt in diverse levensgebieden zit: weer meedoen in werk en dagbesteding, verbeteringen rond de huisvesting en vooral een betere psychische gezondheid van de deelnemer. Zet je alle kosten en baten onder elkaar, dan is Uit het Krijt heel rendabel.
Nazorgtraject
Nadat Uit het Krijt de schuld heeft afgelost blijft De Regenboog een vinger aan de pols houden. Een financieel maatje of maatschappelijk werker helpt de cliënt om de financiën op orde te houden. Een maatje is een vrijwilliger die regelmatig thuis langs gaat om te helpen bij het op orde houden van de thuisadministratie. Als dat niet voldoende of passend is, dan kan een cliënt ook budgetbeheer aanvragen (dat is vrijwillig en meestal tijdelijk) of bewind voering (door de rechter uitgesproken en maar moeilijk omkeerbaar). Die nemen de financiële administratie van de schuldenaar volledig over.
En verder
Uit het Krijt is dus rendabel, als je er vanaf een afstandje naar kijkt. Maar dat is het niet voor de meest voor de hand liggende financier: de gemeente. De gemeente heeft veel voordelen van Uit het Krijt, maar niet alle baten ziet de gemeente terug in harde euro’s. Daardoor is het voor de gemeente net niet rendabel en dus een beetje lastig te financieren. Daar komt bij dat een overheidsregeling voor alle burgers op dezelfde manier zou moeten gelden. Dat is nu juist niet in de geest van Uit het Krijt. Uit het Krijt beoordeeld per situatie de mogelijk winst.
De gemeente Amsterdam heeft wel een aangepaste vorm van Uit het Krijt omarmd. Die is bedoeld voor mensen met een grotere schuld dan De Regenboog tot nu toe hanteerde. Bij deze vorm volgt de schuldenaar een schuldhulpverleningstraject binnen De Regenboog Groep en vraagt een gewone schuldsanering aan. Het verschil is dan dat de aflossing geen 18 maanden maar slechts 12 maanden duurt. Daarna is de cliënt schuldenvrij.
Gunnen
Uit het Krijt hoopt voor de zomer op een bijdrage waarmee het project in haar oorspronkelijke vorm ook verder kan. Een donatie van een fonds of particulier bijvoorbeeld. Iemand die het kwetsbare Amsterdammers gunt om, tegen een overzichtelijk bedrag (meestal veel minder dan 5000 euro), in een klap van heel veel zorgen verlost te zijn. Het zou toch mooi zijn als we leed kunnen bekorten en mensen niet onnodig laten wachten op een verlossende uitgestoken hand?
Murat heeft al 17 jaar schulden. De laatste 5 jaar had hij daarbij hulp van verschillende hulpverleners. De hulp werd van de ene naar de andere organisatie geschoven en dus ook van de ene naar de andere hulpverlener. In de overdracht hebben hulpverleners ook nog eens steken laten vallen. Murat had daardoor geen enkel vertrouwen meer in instanties. Hij was boos en achterdochtig. De hulp had achteraf gezien veel sneller gekund en gemoeten vonden ook de maatschappelijk werkers van De Regenboog Groep. Dankzij Uit het Krijt kon Murat zijn schulden ineens wel snel aflossen. Daardoor kwam hij plotseling in aanmerking voor een woning via het Leger des Heils. De maatschappelijk werkers van De Regenboog waren blij dat Murat eindelijk iets gegund kon worden.
Hulp nodig?
Heb je hulp nodig omdat je dakloos bent geworden of dreigt te worden? Dan kan je hulp vragen bij ons Stedelijk Team Economisch Daklozen.