Een vrijwillig maatje of buddy neemt het werk van hulpverleners niet over. Charlotte Goede: “Een vrijwilliger is een aanvulling op de zorg. Maar wel eentje die het verschil kan maken.” Vrijwilligers hebben vaak de ruimte die een hulpverlener helaas niet heeft. Regelmatig merkt Charlotte dat de verwijzer verlichting voelt door wat een vrijwilliger toevoegt.
Charlotte Goede is vrijwilligerscoördinator bij De Regenboog Groep. Ze koppelt vrijwillige maatjes en buddy’s aan deelnemers met psychische problemen. Voordat de vrijwilligers starten krijgen ze één of meer trainingen en ze worden steeds begeleid. De vrijwilligers komen bij de deelnemer thuis of gaan met hem of haar op pad. De koppelingen zijn altijd tijdelijk, in de hoop dat de deelnemer daarna zelfstandig beter verder kan.
Wat een vrijwilliger doet is wezenlijk anders dan het werk van de professional. De waarde die vrijwilligers toevoegen is voor Charlotte in de loop van de jaren steeds duidelijker geworden. ”De deelnemers voelen dat er geen hulpverleningsrelatie is. De verhouding is bijna gelijkwaardig, en dat maakt dat sommige dingen lukken die in een ander verband soms als opgelegd voelen.”
Deelnemers noemen zelf vaak dat ze makkelijk hun gevoelens delen met een vrijwilliger. Verder zijn ze blij dat ze nieuwe mensen leren kennen en praktische hulp krijgen bij het oplossen van problemen, zoals met de administratie. Daarnaast kunnen vrijwilligers ook vaak buiten werkuren afspreken. Ze ondernemen bijvoorbeeld activiteiten in de avond. Ten slotte proberen Charlotte en haar collega’s zorgvuldig te koppelen, waardoor de vrijwilliger net de juiste snaar weet te raken. Ook daardoor krijgt een maatje vaak iets voor elkaar wat met alleen formele zorg lastig is.
Voor het eerst in jaren wenste iemand me gelukkig nieuwjaar.
Charlotte: “Vooral dingen die veel tijd kosten kun je prima bij een vrijwilliger neerleggen. Toeleiden naar een buurthuis of vereniging bijvoorbeeld.” Dat toeleiden is werk waar een professional vaak niet aan toe komt, terwijl deelnemers er zienderogen door opknappen. Charlotte heeft nog een voorbeeld, van een man die zijn huis niet meer uit durfde. Dankzij een zorgvuldig opgebouwde vertrouwensband met zijn maatje, veel geduld en kleine stapjes, gaat hij nu weer alleen het openbaar vervoer in. Een bijzonder resultaat, maar ook voor de “gewoon gezellige” dingen is een vrijwilliger een prima partij, weet Charlotte.
Ik denk door het contact met mijn maatje minder aan euthanasie.
Deelnemers die via Charlotte een maatje krijgen, zijn Amsterdammers met psychische problemen die goed in staat zijn om zelfstandig te wonen. “Zo moeten ze een afspraak met hun vrijwillige maatje kunnen nakomen. Bovendien moeten ze ook echt een maatje willen.” Met deze omschrijving is het niet altijd meteen duidelijk wie een maatje of buddy kan krijgen. Er zijn ook maatjes voor LHBTIQ+-personen, jongeren, anderstalige vrouwen en nog veel meer. Of bijvoorbeeld specifiek voor hulp bij de administratie. Charlotte: ”Als verwijzers hulp willen bij het inschatten van de kansen voor een maatje of buddy, kunnen ze altijd bellen voor overleg. Of ik kom op verzoek langs, zodat we samen de caseload kunnen doorlopen om te kijken voor wie een maatje passend zou zijn. Dit kost misschien een uurtje, maar levert uiteindelijk veel tijd op.
Mijn conditie is er zelfs op vooruit gegaan door onze lange wandelingen.