Een stoel op een steiger. Dat is zijn tijdelijke slaapplek. Op pad met buitenslaper Rick Web (1955).
De fauteuil stond op straat. Mensen wilden hem niet meer. Versleten. Maar Rick zag mogelijkheden en sleepte de grote leren stoel naar de steiger vlakbij de Nieuwmarkt. Prima slaapplek, al is het wat rumoerig ‘s nachts met al die dronken football hooligans, zoals Rick het uitgaanspubliek noemt. ’s Morgens is er de vismarkt, die begint al om zes uur. “Met vier uur slaap red ik het net op mijn zevenenzestigste.” Zijn ogen stralen. Het dakloos zijn lijkt hem niet te deren. “Waarom zou ik me ellendig voelen? Ik heb een doel.”
Dat doel is fotograferen. “Ik loop zestien kilometer op een dag. Alles wat ik onderweg tegenkom fotografeer ik: boten, bruggen, daklozen. Ook als ik naar de grond kijk, zie ik van alles wat me boeit, zoals stoeptegels die door boomwortels omhoog worden geduwd. Dan ga ik op zoek naar de boom. Is het een iep, een eik? Hoe oud zou hij zijn?”
Vannacht heeft Rick binnen geslapen, bij Het Stoelenproject. Hij prijst zich gelukkig met de timing: het stortregende. “Ik moest aan de andere jongens denken. Er zijn maar een paar bruggen waar je droog onder ligt. Daar slaap ik ook vaak. Nooit met oordoppen in, je moet alert zijn als je buiten slaapt. Ik ken iemand waarvan zijn schoenen waren gejat. Wie doet zoiets, schoenen stelen van een dakloze?”
Zijn eigen schoenen heeft Rick bij De Kloof gekregen, een van de acht inloophuizen van De Regenboog Groep. Hij komt er dagelijks, leest er zijn krantje en drinkt er een kop koffie. Uit een stenen mok. “Ik snap niet dat mensen nog uit papieren bekers drinken. Die hebben aan de binnenkant een laagje teflon, heel slecht voor het milieu. En die bekers worden gewoon op straat gegooid. Ik ruim alles op. Waar ik ben, raap ik afval van de grond. Nederland ligt onder de zeespiegel. Als het land ooit onder water komt te staan, drijft al die troep de oceaan in.”
Rick is een omdenker, slim en scherp. Hij is geboren in de heuvels van Silicon Valley, dat toen nog moest worden gebouwd. Als global networker verhuisde hij naar Engeland, waar internet nog in de kinderschoenen stond. En drieëntwintig jaar geleden ging hij van Engeland naar Nederland. Rick heeft in twintig huizen gewoond, maar sinds vijftien maanden slaapt hij buiten. Hij heeft geen heimwee naar Amerika, antwoordt hij desgevraagd. “I am not homesick, I am sick for a home.”
Het is wachten op een briefadres en hopelijk een kamer. Die hoeft niet groot te zijn. Als hij er zijn oude Mac-computer maar kan neerzetten met daarop al zijn foto’s. “Mijn droom is om ze ooit te exposeren. De foto’s gaan over Amsterdam. Over het leven op straat. Ik ben nieuwsgierig naar wat er om me heen gebeurt en ben een goede observator. Wat ik zie, deel ik graag met de rest van de wereld.”
Onderaan dit artikel vind je enkele foto's van Rick Web.
Het is een keihard bestaan
Jessica Hoogenboom is locatiehoofd van De Kloof, het oudste inloophuis van Amsterdam. Per dag komen hier zo’n zeventig mensen. Daarvan slaapt ongeveer de helft buiten: in een bootje, onder een viaduct, in een tentje ...
Het gaat om een heel diverse groep, aldus Hoogenboom, en graag zet zij even wat recht: “Niemand kiest er bewust voor om dakloos te worden. Het beeld van de paradijsvogel die lekker buiten slaapt, omdat hij zo geniet van het gefluit van de vogeltjes in de ochtend, is een geromantiseerd beeld. Het is een keihard bestaan. Vaak gaat het om mensen die geen recht hebben op maatschappelijke opvang. Zoals ongedocumenteerden, maar ook om economisch daklozen die zogenaamd zelfredzaam zouden zijn. En in de nachtopvang is niet altijd plek.
Daarom zijn inloophuizen van levensbelang. Een inloophuis is een van de weinige veilige plekken in de stad waar je als buitenslaper even kunt bijkomen. Niemand jaagt je weg of kijkt je raar aan. Je krijgt er te eten, een kop koffie en je kunt er je kleren ruilen voor schone. Er is hulpverlening en een luisterend oor. Het is een beetje een thuis. We weten wie je bent. We kennen je verhaal.”
Tekst: Nicolline van der Spek | Fotografie: Nicolline van der Spek en Rick Web -> Zie hieronder!
Foto Rick: “Slapen in de doorgang, niet voor angsthazen” (lente 2022)
Foto Rick: “Regen voor zonsopgang, een man in een doorweekte doos” (zomer 2022)