Nieuw fenomeen voor de stad

Eind jaren zestig en begin jaren zeventig wordt Amsterdam overstroomd door jongeren uit alle delen van de wereld. Aangetrokken door flower power zijn ze tegen alles wat burgerlijk en braaf is. Ze roken hasj, wiet en opium, en gebruiken LSD en speed. De jongeren slapen op de Dam en in het Vondelpark. Op topnachten in 1971 telt het Vondelpark rond de tweeduizend slapers. Elke zomer worden het er meer en neemt de overlast verder toe. Duizenden jongeren blijven in Amsterdam rondhangen: ze willen of kunnen niet meer terug. Velen van hen raken verslaafd aan de heroïne die in 1972 in Nederland z’n intrede doet. 

Amsterdam wordt zo onverwachts geconfronteerd met een nieuw fenomeen: drugsgebruik en verslaving van grote groepen jongeren. Er is nog geen plan, nog geen aanpak, nog geen kennis. Bij de toenmalige Gemeentelijke Geneeskundige Dienst wordt een team samengesteld van mensen die daar vanuit de praktijk voor moeten zorgen. Theo Sluijs maakt als sociaalpsychiatrisch veldwerker deel uit van dit team. Hij blikt terug:

“Het was voor velen duidelijk, ook voor de gemeente, dat er veel aan het misgaan was. Veel hippies leefden niet bepaald regelmatig en verwaarloosden zichzelf min of meer. Ze werden ziek, kregen griep, longontsteking en infecties. Door het gebruik van vaak hallucinerende middelen kwamen velen niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk in de problemen. Vanwege hun antiautoritaire instelling maakten ze geen gebruik van de reguliere gezondheidszorg. Het effect was dat mensen ziek rondliepen. Dat is niet goed voor de persoon zelf, maar ook niet voor de samenleving. Niemand had nog een goede aanpak voor deze problemen en ieder probeerde dat op z’n eigen manier. Mijn collega’s en ik werden vrijgesteld van de reguliere bureauactiviteiten en kregen de opdracht: ‘Daar is de stad, ga maar kijken wat je kunt doen.’ Op m’n fiets met een tasje met medicijnen en verband ging ik naar waar de mensen verbleven: in een park, onder een brug, op de Dam, in het Vondelpark. We begonnen met gezondheidszorg, maar het kon ook gaan om het regelen van onderdak, inkomen of vuilverwijdering.”