Sonja Groot Obbink

Sonja Groot Obbink - gids bij Amsterdam Underground van 2019 tot en met 2024, vanaf 2009 vrijwilliger en sinds 2024 medewerker bij inloophuis De Kloof

Sonja Groot Obbink (57) was haar halve leven dakloos. Na emotionele mishandeling door haar moeder kwam ze op straat terecht. Ze zocht haar toevlucht in drugs, verdiende geld als straatprostituee en belandde regelmatig in de gevangenis. Sonja vertelt over haar tijd als dakloze – mede omdat ze hoopt een taboe te doorbreken. “Het kan iedereen overkomen.”

Ongewenst rotkind
“Mijn moeder was verslaafd aan medicijnen, mijn vader ken ik niet. Ze vertelde me dat ik een ongewenst rotkind was, dat ik nooit geboren had moeten worden en gaf mij overal de schuld van. Ze was altijd boos. Een dergelijke opvoeding maakte van mij een pleaser. Ik wilde dat iedereen mij aardig vond – en nee zeggen was voor mij geen optie. Toen ik zeventien was, ontvluchtte ik het huis. Ik werkte achter de bar in een nachtcafé, en sliep bij mijn baas op de bank. Na sluitingstijd kwamen hier drugsdealers samen, en zo begon mijn jarenlange verslaving. Ik wist niet wat me overkwam toen ik voor het eerst cocaïne snoof. Wat voelde dít lekker. Ik was naïef, wilde meedoen en genoot van de bijkomende aandacht. Al gauw raakte ik verslaafd aan zowel cocaïne als heroïne. Na een inval van de politie ging het nachtcafé op slot en belandde ik voor het eerst in de gevangenis.

Straatprostitutie en drugssmokkel
Na vier maanden was ik vrij. Maar ik was nog steeds verslaafd, en zo verloor ik mezelf in de straatprostitutie. Mijn vaste klant, een Colombiaanse man, bood me destijds een vaste slaapplek aan op zijn zolder. Voor ik het wist ging ik mee in de internationale drugssmokkel, wat in de negentiger jaren gemakkelijker ging dan nu. Onder mijn korset werden kilo's cocaïne verstopt, waarna een omgekochte douanier mij door liet lopen. Ik vloog naar landen als Colombia en Ecuador en kreeg hier eenmaal thuis veel geld voor. Tot ik werd opgepakt in Frankrijk, en opnieuw in de gevangenis belandde.

Keerpunt
Vijf jaar later was ik weer op vrije voeten. Ik was toen ongeveer dertig jaar en nog steeds dakloos. Slapen deed ik in portieken en soms, in ruil voor geld of drugs, bij mensen die ook verslaafd waren. Ik heb ook weleens in een bootje gelegen. Ik zocht hulp en kwam al snel bij De Regenboog Groep terecht, waar ik langzaamaan opkrabbelde uit mijn verslaving. Voor mijn trauma's kreeg ik goede therapie, en ook had ik dagbesteding. Het gaat inmiddels goed met me. Ik ben clean, heb mijn leven helemaal op de rit en woon sinds 2014 zelfs in mijn eigen woning. In het dagelijks leven werk ik – al sinds 2008, vlak na mijn herstel – bij een inloophuis voor daklozen, De Kloof. Daarnaast gaf ik als gids rondleidingen voor de Amsterdam Underground Tour, waar ik mijn persoonlijke verhaal vertel. Deze werkzaamheden gaan via De Regenboog Groep, oftewel de plek waar mijn eigen herstel dus ooit is begonnen.

Taboes doorbreken
Door mijn persoonlijke verhaal te vertellen hoop ik het stigma rondom verslaving, prostitutie en dakloos zijn een beetje te doorbreken. Het kan naar mijn mening echt íedereen overkomen, en al helemaal als je kwetsbaar bent. Tegen mensen wil ik zeggen: loop niet zomaar met een boog om daklozen heen. Misschien ben je wel hun laatste hulp. En als je geen geld wilt geven; schenk dan in ieder geval een glimlach, en laat erkenning zien. Geef ze het gevoel dat ze er alsnog toe doen. Dat is zó belangrijk.”