“Nieuwe tanden”, wijst Moustafa naar zijn stralende lach, terwijl hij binnenloopt bij inloophuis Blaka Watra. Hij heeft afgesproken met maatschappelijk werker Mika. Er volgt een boks. “Mooi man”, zegt Mika.
Als maatschappelijk werker bij De Regenboog Groep houdt Mika van 't Ende zich bezig met het tandartsproject voor daklozen. Twee Amsterdamse tandartspraktijken doen belangeloos mee aan het project. Mika: "Een slecht gebit werkt in alles door. Mensen lopen vast bij medische behandelingen, ze kunnen moeilijk kauwen en zijn vaak lastig te verstaan. En probeer met een heel slecht gebit maar eens te solliciteren. Een van onze bezoekers ging solliciteren als receptioniste bij een hotel. Alles was in orde: diploma's, werkervaring. Alleen het representatieve plaatje klopte niet. Ze miste de helft van haar gebit. Zo'n afwijzing snijdt in je ziel. En de drempel om het nog een keer te proberen wordt hoger en hoger."
Luxe
Bij de gemeente probeert Mika bijzondere bijstand te regelen voor daklozenmondzorg. "Een heel getouwtrek", aldus Mika. Ook zijn er fondsen waaruit hij kan putten. De nood is hoog. Bijna dagelijks staan er een of twee bezoekers van inloophuizen voor zijn bureau met acute kiespijn of andere problemen aan het gebit. Wekelijks kloppen gemiddeld ook nog eens drie economisch daklozen aan voor tandhulp. Mika: “Deze mensen hebben wel een baan, maar geen huis. Als je dakloos bent, ga je niet naar de tandarts, omdat het te duur is. Tandartszorg is luxe zorg. Maar vervolgens lopen mensen vast in het leven. Alles is lastig met een slecht gebit. Zelfs praten kan moeilijk zijn als je een paar tanden mist. Om nog maar te zwijgen van het zelfvertrouwen dat afneemt als je met een slecht gebit over straat loopt."
Inloophuisbezoeker Moustafa knikt: “Nu heb ik gewoon weer sjans. Gisteren nog! Mensen kijken toch eerst naar je tanden, daarna pas naar je ogen. Tanden zijn belangrijk om te lachen, te kauwen en te praten. Vroeger keken mensen lelijk naar me." Nog geen seconde later doet hij al zijn protheses uit. De knappe Moustafa is in een oud mannetje veranderd. “Popeye the Sailor Man”, giert hij het uit.
“Probeer met een heel slecht gebit maar eens te solliciteren”
Coke als pijnstiller
Het verhaal van Moustafa meandert van Marseille naar Amsterdam, maar begint in Rabat, waar hij op zijn veertiende op een vol plein door een man wordt aangesproken. Moustafa zucht: "Die man wilde demonstreren hoe goed het stofje was dat hij bij zich had. Hij smeerde het op mijn tanden. Het werkte meteen. Mijn tanden waren heel wit geworden. Maar na een paar weken werden al mijn tanden donker." Tussen de regels van Moustafa’s levensverhaal door valt echter te lezen dat er meer schuilgaat achter zijn slechte gebit. Een straatleven, dakloos, middelengebruik. In 1988 kwam Moustafa naar Nederland. Twintig jaar later zag hij voor het eerst een tandarts: "In 2008 trok een Egyptische tandarts in het Amsterdamse Osdorp op één dag zeventien van mijn tanden en kiezen. Ik had er zo'n pijn aan. Tegen de pijn stopte ik elke dag coke in mijn mond. Dat hielp wel even, maar coke is slecht voor je tanden." Moustafa kreeg een kunstgebit en heeft daar een paar jaar mee rondgelopen. Totdat hij in 2017 viel en zijn prothese brak. Een mond vol afgebroken tanden, daar kom je niet verder mee.
Gebitsrenovatie
De naam van maatschappelijk werker Said valt. Moustafa: “Said zei: ik ga je helpen je leven weer op orde te krijgen. Stap één is je papieren in orde, stap twee is werk. Maar je moet ook beloven dat je aan je gezondheid gaat werken.” En zo klopte Moustafa voor stap drie aan bij Mika, de tandenman. Ook voor de afgewezen receptioniste heeft Mika gebitsrenovatie kunnen regelen. Mika: "Zij heeft nu werk in een ander hotel. Daar werd ze aangenomen als schoonmaakster, maar als ze zich aan haar gebit zou laten helpen, zou ze ook gasten mogen gaan ontvangen. Zo gezegd, zo gedaan. Nu werkt ze er al een jaar met veel plezier achter de receptie.” Moustafa is ook aan het werk, hij helpt op dit moment een vriend bij het plaatsen van een badkamer. “Ik ben heel handig en kan alles doen”, zegt hij met een grote lach.
Tekst: Nicolline van der Spek I Fotografie: Merlijn Michon
Dringend tandartsen gezocht!
Ben jij tandarts en wil je ook graag helpen?
tandarts@deregenboog.org
Schenk drie behandelingen per jaar en ontvang de AARDIGE AMSTERDAMMER-raamsticker.