“IK VOEL ME BEVRIJD” - verhaal van een gevluchte transvrouw

Zeven jaar geleden vluchtte transvrouw Mina (38) uit Armenië. Een teen buiten de kast zetten daar betekende gevaar. En in Nederland was ooit het eerste homohuwelijk gesloten. Dat gaf moed. Het verhaal van een, op meerdere vlakken, zeer dappere transitie.

Een hele kleine verdieping, niet al te ver van Amsterdam-Centrum. Mina heeft inkopen gedaan; er is keuze uit veel soorten thee, nootjes, koekjes, verse appeltaart. “Wel of geen slagroom?” Armeense gastvrijheid? De vraag wordt toegeeflijk beantwoord. “Zou kunnen.” Of vooral jouw gastvrijheid? “Zou ook kunnen.” Op de onvermijdelijke vraag hoe het in Armenië was en waarom ze er weg wilde, zegt ze kort: “Het was niet zo fijn daar.” En na een zucht: “Ik heb niet zo heel veel zin om daarover te praten.” Mina geeft aan dat het pijnlijk is én met politiek te maken heeft. “Een deel van dat verhaal kan beter buiten beschouwing blijven. Laten we het er bij houden dat ik en mijn partner er problemen hadden. Bovendien zit iedereen daar in de kast. Mijn jongere broer woont er, en een LinkedIn-connectie maken, kunnen we beter niet doen, want dat is problematisch, vanwege zijn werk alleen al.”

Onmisbare hulp

Mina koos voor Nederland, mede omdat hier in 2001 het eerste homohuwelijk is gesloten. In de veronderstelling dat hier ook voor een transvrouw een betere toekomst zou liggen. Een goede keuze? Mina: “Daar kan ik van alles over zeggen. Ja, het is een behoorlijke procedure om hier als vluchteling te worden erkend; een langdurig en bureaucratisch proces. Maar er is ook onmisbare hulp beschikbaar, mede dankzij de Regenboog. Denk aan inburgering, huisvesting, ondersteuning richting het volledig vrouw worden, hulp bij werk vinden …” Over dat het allicht niet makkelijk is, zegt Mina: “Dat is voor een deel ook een kwestie van wat je zelf aankan. Je krijgt het niet zomaar aangereikt, maar dingen leren aanpakken, is voor iedereen wel gezond.”

Iets nuttigs

Zelf is Mina opgeleid als biofysicus en heeft ze gewerkt als vormgever, fotograaf en medewerker bij een Amsterdamse beautysalon. Ook doet ze veel vrijwilligerswerk. Nogal een aanpakker dus? “Ja, klopt, dat vind ik belangrijk. Ik werk onder meer bij ImPOWER, Stichting Prisma Groep en natuurlijk De Regenboog Groep met mensen in transitie. Dat is voor mezelf heel gezond en helpt bij de integratie. Je doet iets nuttigs; bent onderdeel van iets. En -weet ik uit eigen ervaring- het is geweldig voor degene die je bijstaat.” Via de Regenboog is Mina buddy van een andere transvrouw. Wat kan Mina voor haar betekenen? “Je hebt dus nogal een proces te doorlopen als je hiernaartoe komt, in mijn en in haar geval als vluchteling én in de transitie naar vrouw. Als je al wat van die stappen hebt gezet, kun je anderen die dezelfde weg moeten volgen goed begeleiden. Dat is deels praktisch, maar ook mentaal is het een enorme steun in de rug. Je bent er regelmatig en praat ook over niet-praktische zaken. Mensen hebben elkaar nodig. Des te meer als ze ver van huis zijn in een vreemde omgeving, niet zo'n fijne geschiedenis kennen en moeten omgaan met grote veranderingen.”

“Het werd steeds bedreigender”

Als transvrouw nauwelijks kansen

Dan laat Mina toch nog iets los over haar eigen geschiedenis en vertrek uit haar thuisland. “Laat ik zeggen dat we daar als deel van de LHBTIQ+-gemeenschap ondergronds behoorlijk activistisch waren. En daar kwamen mensen achter. Op een gegeven moment werd onze voordeur in brand gestoken en werd het steeds bedreigender. Daar komt nog bij dat de acceptatie binnen mijn familie niet vanzelfsprekend is verlopen en als transgender sekswerk uiteindelijk de enige optie is, omdat er nauwelijks andere kansen zijn. Als je dat afzet tegen Amsterdam, is het hier natuurlijk geweldig. Maar dat is het ook zonder die vergelijking wel. Ik voel me hier heel goed, bevrijd vooral.”

Ontmoet Mina’s Regenboog-buddy Alara hier.