"Tijdens de Meet and Eat voel ik me vrij"

Sterrenmaal voor LHBTIQ+-vluchtelingen in een veilige setting ...

Elke maand organiseren we in buurtrestaurant De Gravin een gratis driegangendiner voor vluchtelingen en statushouders die deelnemen aan het LHBTIQ+-buddyproject van De Regenboog Groep. Op deze avonden kunnen gelijkgestemden elkaar ontmoeten, ervaringen delen en genieten van met liefde bereide gerechten. Wij proefden de sfeer op een bijzondere woensdagavond in december.

Al vanaf twee uur ’s middags is de Meet and Eat-keukenbrigade in de weer met de voorbereidingen van de feestelijke maaltijd waar aardse wintergroenten en zoete najaarsvruchten belangrijke ingrediënten zijn. De LHBTIQ+-projectgroep, bestaande uit vrijwilligers, oude getrouwen en nieuwe medewerkers, is druk met het wassen, schillen en snijden van pastinaak, biet, knolselderij en peren. Ze doen dit onder toeziend oog van Fitsum, die de afgelopen jaren een koksopleiding volgde en in de praktijk ruime ervaring opdeed. Als om zes uur de deuren van De Gravin opengaan, worden de eerste gasten verwelkomd door de warme geuren van de gerechten. Zoals die van de gekruide kiprollade die in de oven langzaam staat te garen. Het Meet and Eat-team heeft voor de decembereditie flink uitgepakt, met dank aan de Groothandelsmarkt, een zeer gewaardeerde sponsor van deze avond.

Van strak naar los

Een van de eerste mensen die binnenkomt is Yassin* uit Irak. De dertiger, die vaker de LHBTIQ+-diners in De Gravin bezoekt, heeft voor de gelegenheid een trui in feestelijk rood aangetrokken. Yassin heeft er zin in, zijn ogen schitteren en zijn lach is breed maar ook enigszins gelaten. “Op de plek waar ik verblijf, een hotel voor vluchtelingen, zie ik alleen maar strakke gezichten. Daar ben ik op mijn hoede voor bewoners die mijn geaardheid veroordelen en durf ik niet mezelf te zijn. Hier in De Gravin ben ik met mensen zoals ik. Tijdens de Meet and Eat-avonden voel ik me vrij. Ik heb plezier en geniet van het diner.”

Een verhaal dat mag worden gehoord

En zo hebben de tientallen gasten van deze avond allen een verhaal dat mag worden gehoord, zowel de aanwezige vluchtelingen en statushouders als de aan hen verbonden buddy’s. Onze fotograaf wordt voorgesteld door een coördinator van De Regenboog Groep. Bijna alle aanwezigen vinden het prima om in beeld te komen. Alleen twee lesbische meiden uit het Midden-Oosten en een andere deelnemer willen niet worden gefotografeerd, bang om te worden herkend en voor de gevolgen daarvan, ook voor hun familie.

Onafscheidelijk stel

In een aantal herkomstlanden van de gasten staat op LHBTIQ+ zijn de doodstraf. Zoals in Iran, waar Hadi* en Bagher* vanwege hun liefdesrelatie vandaan moesten vluchten. De afgelopen jaren vonden de mannen met behulp van een buddy hun weg in de gayscene van Amsterdam en maakten ze kennis met de Meet and Eat-avonden, waar ze nu als vrijwillig afwasteam elke maand voor blinkende borden, glazen en bestek zorgen. Hadi en Bagher zijn allebei ingenieur en werken bij dezelfde luchtvaartmaatschappij. In 2021 stapten zij tot hun grote vreugde in het huwelijksbootje. Gelukkig kan dit onafscheidelijke stel hier in Nederland een gewoon leven leiden.

Van vrouw naar zelfbewuste man

Bijzonder is de match tussen buddy Mahdad en deelnemer Omar*, eveneens uit Iran. Beiden zijn transgender. Mahdad heeft het traject van vrouw naar man doorlopen. Hij is blij met de persoon die hij nu na zes jaar mag zijn: een zelfbewuste man die graag over zijn ervaringen vertelt. In Iran was hij sportdocent. Nu is hij bestuurslid Sport en Nieuwkomers bij TransAmsterdam, een transorganisatie voor kunst, cultuur en lifestyle. Zijn voornaamste boodschap: “Het is belangrijk om te zorgen dat je je prettig in je lichaam voelt.” Voor Omar is het proces van transitie nog maar net begonnen. Mahdad begeleidt hem daar graag bij. Zoals landgenoot Koosha, die vanavond ook als buddy van een andere deelnemer aanwezig is, dat ooit bij hem deed.

Geborgenheid

Aan de verschillende tafels spreken gelijkgestemden in een veilige setting en vaak in hun eigen taal over verleden, heden en toekomst. Over obstakels en overwinningen. Maar ook over luchtigere zaken, zoals wat lekker is aan het menu. En of er nog wel ruimte is voor het toetje: tarte tatin met peer, slagroom en speculaascrumble. Alle vijftig gasten dompelen zich ook vanavond weer onder in de warme, gezellige sfeer en voelen zich geborgen. Na het eten gaan de tafels aan de kant en wordt er nog even gedanst. Vooral Yassin ziet er intens gelukkig uit. Zijn handen gaan in de lucht. Op het ritme van de muziek verdwijnen de zorgen. Even helemaal los van alles.

* Om privacy- en veiligheidsredenen zijn enkele namen gewijzigd.

“LHBTIQ+’ers vluchten alleen, zonder familie”

Jos Holweg is een van de initiatiefnemers. Hij vertelt: “Samen met mijn collega Michelle Delleman werkte ik bij de Schorerstichting, het landelijke kenniscentrum voor homoseksualiteit dat in 2012 failliet ging. We mochten door bij De Regenboog Groep, waar we samen met belangenorganisatie COC en VluchtelingenWerk in 2015 een plan schreven voor een buddyproject voor asielzoekers met een LHBTIQ+-achtergrond. Met de gedachte: LHBTIQ+’ers vluchten alleen, zonder familie. Hoe mooi zou het zijn deze vaak jonge vluchtelingen één-op-één te koppelen aan een LHBTIQ+-leeftijdsgenoot? Dus: een buddy die de nieuwkomer wegwijs maakt in Amsterdam, helpt met het ontmoeten van gelijkgestemden en ervoor zorgt dat diegene een beetje een familiegevoel krijgt. Het project kreeg subsidie van het Oranje Fonds, de Meet and Eat-avonden ontstonden en ons team van medewerkers en buddyvrijwilligers, vaak vroegere deelnemers, werd steeds groter. Eind 2022 ging ik met pensioen. Voldaan kon ik het stokje overdragen aan mijn opvolger Nassiri Belaraj. En nu help ik zelf als vrijwilliger nog graag wat mee.”

Meld je hier aan als buddy

Tekst: Iris Stam | Fotografie: Bas Evers